لیپوساکشن یک عمل جراحی محسوب می شود و ممکن است علاوه بر زیبایی اندام، خطراتی برای بیمار داشته باشد، دکتر حمید ملکان راد فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش در این باره برایمان توضیح می دهد.

لیپوساکشن چگونه عملی است؟
لیپوساکشن به معنای کشیدن چربی های بدن به وسیله یک نیروی مکشی است که با دستگاه انجام می شود. این عمل فقط برای شکل دادن به بدن انجام می شود. یعنی تجمع موضعی چربی را ـ که با ورزش و رژیم غذایی از بین نمی رود ـ به این وسیله اصلاح می کنیم. برخی به اشتباه با عمل لیپوساکشن می خواهند وزن خود را کم کنند، اما عمل لیپوساکشن در بسیاری از نقاط بدن ازجمله بازوها، ران، شکم و پهلوها انجام می شود.

این عمل چگونه صورت می گیرد؟
ابتدا محلولی که از چند ماده ترکیبی درست شده، به محل های مورد نظر تزریق می شود. این کار کمک می کند خونریزی کمتر شود و حتی ثابت شده احتمال آمبولی چربی را کاهش می دهد. برش های موجود در شکم یا نقاط دیگر بدن، به کانولای مورد استفاده بستگی دارد، (برش ها بسیار کوچکند و خیلی زخم بر جا نمی ماند). کانولا لوله فلزی توخالی و بلندی است که روی سر آن چند سوراخ تعبیه شده است. شکل سوراخ ها با هم متفاوت است و نوع آن از سوی جراح تعیین می شود. کانولا به لوله پلاستیکی متصل است که آن هم به دستگاه مکش وصل شده و با موتور کار می کند و با حرکت کانولا به عقب و جلو، چربی های همان نقطه از بدن خارج می شود.

اشاره کردید که لیپوساکشن برای کاهش وزن نیست، پس چه افرادی و با چه وزنی می توانند این عمل را انجام دهند؟
بیماری که قرار است لیپوساکشن شود، حداکثر باید بی ام آی 30 داشته باشد. این عمل برای افرادی با بی ام آی بیشتر از 30 خطرناک است و جراحان پلاستیک آن را انجام نمی دهند. این افراد حتما باید پیش از اقدام به این کار، وزن خود را کم کنند.

شاید فردی می خواهد بسرعت اندام نسبتا متناسبی به دست آورد، آیا برای این افراد نمی توان کاری کرد؟
خیر. همه متقاضیان باید ابتدا وزن خود را کاهش دهند، سپس به این روش رو آورند، ولی بیمارانی هستند که با وجود گرفتن رژیم طولانی، کاهش وزن پیدا نمی کنند برخی افراد چربی های ماندگارتری نسبت به دیگر افراد دارند یا نقص آنزیمی دارند که در آن چربی ها به حرکت در نمی آید. در این موارد می توان عمل ساکشن را انجام داد، اما بیشتر این افراد به ساکشن تنها پاسخ نمی دهند و نیازمند جراحی هستند.

چرا بی ام آی 30 برای جراحان تا این اندازه مهم است؟
چون خطر عوارض بعد از عمل بالا می رود. کمترین خطر، تجمع مایع یا خون زیربافت است و مهم ترین و خطرناک ترین عارضه، آمبولی چربی است که در موارد نادری دیده می شود. آمبولی یعنی چربی وارد خون بیمار شده و به ریه ها می رسد. با گذشتن از سد ریه نیز وارد بطن چپ قلب شده و از آنجا وارد خون شریانی و حتی به نقطه مهمی مانند مغز می رسد و سرانجام باعث گرفتگی عروق و مرگ می شود.

آیا با لیپوساکشن سلول های چربی کاملا از بین می رود یا ممکن است بعد از مدتی دوباره جایگزین شود؟
در لیپوساکشن سلول های زنده حاوی چربی بیرون کشیده می شود. تعداد این سلول ها در بدن کاملا مشخص است. فرض کنید این عدد یکصد هزار تا باشد. ما با لیپوساکشن 50 تا 70 هزار سلول چربی را برمی داریم. یعنی 30 درصد از چربی را خارج نمی کنیم. اگر فرد رژیم غذایی خود را رعایت نکند و به خوردن و بی تحرکی ادامه دهد، 30 درصد باقیمانده می تواند چربی های بیشتری تولید کند و دوباره باعث انباشتگی چربی در همان منطقه شود، اما فرد هرگز به حالت اول یعنی قبل از عمل برنمی گردد.

آیا فردی که چاق است و قادر به کاهش وزن نیست، می تواند این عمل را چند بار و با فواصل مشخص انجام دهد؟
اگر بخواهیم از دید علمی به این موضوع نگاه کنیم، افراد چاق فقط باید با رژیم غذایی، ورزش و با باندینگ معده لاغر شوند، اما امروزه پزشکانی دست به این کار می زنند که صلاحیت ندارند و حتی علمی هم عمل نمی کنند و دیده می شود بیمار را در مراکز غیرتخصصی بستری کرده و در سه روز متوالی حجم زیادی چربی را از بدن او خارج می کنند که کار بسیار پرخطری است و گاهی اختلال الکترولیتی بدن بیمار را نیز به​هم می زند که آن هم عوارض خود را دارد. لیپوساکشن نباید در مطب انجام شود و لازم است در بیمارستان و با کمک پزشک بیهوشی باشد. جراح نمی تواند هم جراحی کند، هم علائم حیاتی بیمار را چک کند. 90 درصد افراد متقاضی، از سوی جراحان عمومی لیپوساکشن می شوند.

بعد از عمل بیماران چه باید بکنند؟
اگر وسعت محدود باشد، مثلا چربی هایی که در قسمت بالای ران تجمع پیدا می کنند، برداشتن این حجم پایین یعنی حدود 150 سی سی به مراقبت های بعد از عمل نیاز ندارد و بیمار خیلی زود می تواند فعالیت های روزانه خود را از سر گیرد. ولی برداشتن چربی های شکم به مراقبت بیشتری احتیاج دارد. پوشیدن گن می تواند از تجمع مایع در محوطه ساکشن شده جلوگیری کند. بهتر است بیماران تا مدتی ورزش های سنگین نکنند. ولی به نظر من به مراقبت زیادی نیاز ندارد.

لیپوساکشن درد هم دارد؟
آستانه درد در بیماران متفاوت است. برخی درد شدیدی دارند و عده ای دیگر هم با داروهای مسکن ضعیف تسکین می یابند.

برخی از بیماران دچار شلی یا آویزان شدن پوست می شوند، چه راه حلی را پیشنهاد می کنید؟
این حالت در بیمارانی دیده می شود که از سوی افراد غیرحرفه ای لیپوساکشن شده اند. پزشک باید پیش از عمل بررسی های لازم را به عمل آورد و نقاطی را که قرار است ساکشن شود، از نقاطی که باید جراحی شود، جدا کند تا بعد از عمل پوست بیمار آسیب نبیند.