افزایش تستوسترون باعث چه اتفاقاتی در بدن مردان می شود؟

تنها تاثیر مصرف تستوسترون برای مردان بهبود زندگی جنسی شان نیست و اتفاقات خوب دیگری نیز در بدن آنها رخ خواهد داد. درمان جایگزینی تستوسترون به نظر مانند تزریق چشمه جوانی می ماند. جایگزین کردن سطوح از دست رفته تستوسترون یعنی سفر به گذشته و سال هایی که جوان تر بودند.

با بالا رفتن سن مردان، سطح تستوسترون شان کاهش پیدا می کند و این یک مشکل بزرگ است. به گفته دکتر رونالد تالمر (Ronald Tamler) استادیار پزشکی در دانشکده پزشکی ایچان در مونت سینای، تستوسترون به پروتئینی به نام آندروژن (androgen)  که در سراسر بدن و مغزتان وجود دارد متصل شده و به کنترل و تنظیم سطح عملکردهای بدن کمک می کند. اگر میزان کافی تستوسترون در خون وجود نداشته باشد، گیرنده های آندروژن در سراسر بدن و مغز، بی کار خواهند ماند که منجر به علایمی مانند کاهش میل جنسی، نعوظ و ارگاسم ضعیف، ناتوانی در ساخت عضله، انرژی پایین یا فقط احساس غم و ناراحتی، شرایطی که هیپوگونادیسم (hypogonadism، پایین بودن سطح تستوسترون) نامیده می شود، یعنی بدن قادر به تولید کافی تستوسترون نیست.

اینجاست که پای درمان جایگزینی تستوسترون (درمانی که سطح پایین آمده تستوسترون شما را بالا می برد) به میان می آید. تستوسترون را به عنوان مکمل با تزریق، ژل یا چسباندن روی لثه و حتی دئودورانت می توان استفاده کرد. انتخاب نوع مکمل به سلیقه شخصی و پوشش بیمه شما بستگی دارد. در حال حاضر، درمان تستوسترون فقط برای مردانی است که واقعا سطح تستوسترون پایینی داشته باشند، معمولا کمتر از 300 نانوگرم در دسی لیتر (ng/dl) در آزمایش خون. اگر در محدوده معمولی باشید، درمان تستوسترون جزو گزینه های شما نخواهد بود، به هر حال برایتان خوب هم نیست. اگر در حال درمان جایگزین تستوسترون هستید، احتمالا متوجه برخی تغییرات کوچک و بزرگ خواهید شد که گاهی خوشایند هستند و گاهی ناخوشایند. ممکن است همه آن ها را نبینید و ممکن است بلافاصله بعد از مصرف ایجاد نشوند.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : مکمل تستوسترون، برای چه کسانی و چرا؟

1. افزایش هورمون تستوسترون میل جنسی تان را جهشی افزایش می دهد

به گفته دکتر آبراهام مورگنتالر (Abraham Morgentaler) مدیر موسسه سلامت مردان در بوستون، زمانی که تستوسترون کم است، ممکن است متوجه شوید که میل جنسی تان فروکش کرده است. گیرنده های آندروژن در بخش هایی از مغزتان قرار گرفته اند که میل جنسی را تحت تاثیر قرار می دهند، بنابراین، اگر تستوسترون کافی برای فعال کردن آن ها نداشته باشید، ممکن است متوجه افت میل جنسی شوید.
زمانی که تستوسترون از دست رفته تان را جایگزین می کنید، گیرنده های آندروژن بخشی از مغز که میل جنسی را کنترل می کنند، فعال می کنید. در واقع بازگرداندن میل جنسی سالم یکی از بزرگترین مزایای درمان جایگزینی تستوسترون است.
به علاوه، درمان تستوسترون با بالا بردن میل جنسی، نعوظ شما را هم بهبود بخشیده و رضایت بیشتری از آن خواهید داشت. برای کار کردن گیرنده های آلت تناسلی که به احتباس خون در آن (نعوظ) کمک می کنند، به تستوسترون نیاز دارید. گیرنده ها این فرایند را هدایت می کنند و اگر به اندازه کافی تستوسترون نداشته باشید، این فرایند ضعیف خواهد شد.
تنها قطعه گمشده پازل مشکل نعوظ، تستوسترون نیست، نعوط به اعصاب و جریان خون سالم نیازمند است. بنابراین، درمان تستوسترون به تنهایی نمی تواند درمانی برای اختلال نعوظ باشد.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : اختلال نعوظ در آقایان 3 علت دارد

2. افزایش هورمون تستوسترون عضله سازی را راحت تر می کند

ماهیچه ها شدیدا به تستوسترون پاسخگو هستند، یکی از موثق ترین علایم قابل دید هنگام درمان جایگزین تستوسترون، افزایش توده عضلانی است. دلیلش این است که گیرنده های آندروژن در بافت ماهیچه ای وجود دارند، بنابراین تستوسترون آن ها را فعال کرده و رشد را تحریک می کند. البته برای به حداکثر رساندن این مزیت، باید تمرینات قدرتی خود را به بهترین شکل پیگیری کنید.
علاوه بر افزایش توده عضلانی بدون جربی، برخی مردان از دست دادن چربی را هم گزارش داده اند. از آن جایی که تستوسترون به صورت مستفیم تاثیری در از دست دادن چربی ندارد، بخشی از تاثیر کاهش چربی آن به لطف افزایش توده عضلانی است، هر چه عضله بیشتری داشته باشید، نرخ متابولیسم پایه بدن (basal metabolic rate یا BMR) افزایش پیدا می کند، یعی بدن تان در حال استراحت کالری بیشتری می سوزاند.
به گفته دکتر جد کامینتسکی (Jed Kaminetsky) استادیار بالینی بخش اورولوژی مرکز پزشکی NYU Langone یادآور می شود، بخشی از این تاثیر ممکن است به خاطر این باشد که تستوسترون انگیزه بیشتری برای ورزش و عرق ریختن به شما می دهد، بنابراین برای مشاهده نتایج بیشتر، فشار بیشتری به خودتان وارد می کنید.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : توصیه هایی برای عضله سازی و کاهش چربی بدن شما

3. افزایش هورمون تستوسترون سطح انرژیتان را اوج می دهد

کمبود تستوسترون در مردان بسیار رایج است و علامت اولیه آن خستگی است و زمانی که این مشکل درمان می شود، بسیاری از مردان می گویند که انرژی شان بهبود پیدا کرده است. همچنین بسیاری از مردم گزارش داده اند که احساس گیجی آن ها که با کمبود تستوسترون در ارتباط است هم بهبود داشته است.
با این که هنوز محققین مطمئن نیستند که تستوسترون چه نقشی بر انرژی ایفا می کند، اما یکی از فرضیات این است که روی میتوکندری ها (mitochondria) که انرژی سلولی را تولید می کنند، اثرگذار است. این نظریه هنوز تایید نشده ولی تستوسترون می تواند میتوکندری ها را روشن کرده تا انرژی سلولی بیشتری تولید نمایند. ممکن است به گیرنده های آندروژن هم مربوط باشد. اگر آن ها ورودی کافی نداشته باشند، باعث ایجاد خستگی می شوند. بنابراین بالا آوردن سطح تستوسترون می تواند به معکوس شدن این روند کمک کند. 

4. افزایش هورمون تستوسترون خلق و خویتان را بهبود می بخشد

همانند تاثیری که بر انرژی می گذارد، کارشناسان پاسخ دقیقی برای این که چرا تستوسترون چنین تاثیر عمیقی روی خلق و خو می گذارد، ندارند ولی تاثیرات بالقوه ای روی بهبود زندگی دارد.
در برخی موارد، تاثیر روی خلق و خو مهمترین مزیتی است که از تستوسترون می بینیم. همه شاهد این مزیت نیستند، ولی وقتی شاهد آن هستیم، بسیار قابل توجه است. در عمل بیماران می گویند، حالم خیلی خوب است، شاید فقط گاهی احساس خستگی کنم. و بعد از مدتی می گویند، صبح که بیدار می شوم، نسبت به روزی که در پیش رو دارم خوش بین هستم. سال هاست که چنین حسی نداشته ام.
در مطالعه ای که سال 2012 در مجله مردان مسن  (The Aging Male) منتشر شد، مطرح شده بود که بعد از 12 ماه درمان تستوسترون، علایم مردانی که مبتلا به افسردگی شدید تا متوسط بودند، بین 2 تا 17 درصد کاهش پیدا کرد. تحقیقات اخیر هم از این نتیجه حمایت می کند، بزرگترین آزمایش کنترل تصادفی تستوسترون به نام  T Trials، که یک سال قبل کامل شد. نشان داد مردانی که تستوسترون دریافت کرده اند، نسبت به مردانی که دارونما دریافت کرده بودند، بهبود خلق و خوی بیشتری داشتند.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : خلق و خوی مردان به این هورمون وابسته است

5. افزایش هورمون تستوسترون ممکن است باعث کوچک شدن بیضیه هایتان شود

این مشکل یکی از شایع ترین اثرات جانبی درمان جایگزینی تستوسترون است. به طور معمول، وقتی غده هیپوفیز احساس می کند که تستوسترون کافی در جریان خون وجود ندارد، هورمونی به نام لوتئینه کننده  (luteinizing hormone یا LH) ترشح کرده تا به بیضه ها پیام شروع تولید تستوسترون بیشتر بدهد و هورمونی به نام محرکه فولیکولی (follicle stimulating hormone یا FSH) که پیام تولید اسپرم بیشتر را ارسال می کند.
هنگامی که از بیرون تستوسترون دریافت می کنید، غده هیپوفیر یادداشت می کند که مقدار کافی تستوسترون در جریان خون تان وجود دارد، بنابراین ارسال پیام ها را متوقف می کند. که این عمل اساسا بیضه ها را به خواب می برد ( یعنی مقدار کم اسپرم یا عدم وجود آن و عدم تولید تستوسترون).
بیشتر اندازه بیضه به ساخت اسپرم اختصاص داده شده است، بنابراین وقتی شما اسپرم کمتری تولید می کنید، بیضه ها کوچک تر می شوند، این بدان معناست که مانند قرص پیشگیری از بارداری، جلوی تولید مثل را می گیرد، بنابراین اگر در حال برنامه ریزی برای بچه دار شدن هستید، درمان جایگزینی تستوسترون برای شما مناسب نیست.
بعد از آن همیشه تولید به حالت طبیعی بر نمی گردد. مطالعه ای که در سال 2017 در زمینه باروری و عقیمی (Fertility & Sterility) انجام شد نشان داد که افزایش سن و طولانی شدن مدت درمان تستوسترون با کاهش بازگشت تولید اسپرم به حالت طبیعی در ارتباط است.

6. افزایش هورمون تستوسترون ممکن است جلو و ساق پا را متورم کند

برخی از افراد در ناحیه جلو و ساق پا ممکن است متوجه کمی تورم شوند، زیرا تستوسترون می تواند باعث شود بدن تان مایع اضافی در خود نگه دارد. این مشکل برای اغلب مردم اهمیت زیادی ندارد.
در صورتی که از یک درمان غیر روزانه مانند تزریق که یک جا دوز بالاتری تستوسترون دریافت می کنید، داشته باشید، به احتمال بیشتری درگیر این عارضه خواهید شد. ممکن است متوجه نیم تا یک کیلو افزایش وزن شوید که البته بعد از چند روز از بین خواهد رفت.

7. افزایش هورمون تستوسترون ممکن است نوع پوست شما را تغییر دهد

استفاده از درمان جایگزینی تستوسترون ممکن است نوع پوست شما را تغییر دهد، بهتر یا بدتر کند. مانند سایر هورمون ها، تستوسترون می تواند تولید روغن را افزایش دهد که لزوما چیز بدی نیست. برای سلامت پوست مهم است، بنابراین ممکن است در نهایت با ظاهر بهتری روبرو شوید. با این حال تولید بیش از حد روغن می تواند منجر به برون ریزی شود.
خوشبختانه، این مشکل شایع نیست، و معمولا در مردانی که سابقه آکنه داشته اند، مشاهده می شود ( اگر در یادآوری پوست دوران نوجوانی تان تردید دارید ممکن است دچار این عارضه شوید). همانند احتباس مایعات، این عارضه زمانی که از درمان هایی مثل تزریق که یک جا دوز بالاتری دریافت می کنید، استفاده شود، دیده می شود.

8. افزایش هورمون تستوسترون در موارد نادر،  ممکن است سینه هایتان را بزرگ کند

در همه مردان (چه تستوسترون دریافت کنید چه نکنید) مقداری از تستوسترون به هورمون استرادیول (estradiol) که فرمی از استروژن است، تبدیل می شود.
در مردانی که به صورت طبیعی بافت سینه بیشتری دارند، تستوسترونی که دریافت می کنند به طور طبیعی تبدیل به استرادیول شده که می تواند رشد بافت سینه را تحریک کند. به این مشکل بزرگ شدن پستان مردانه یا ژنیکوماستی (gynecomastia) گفته می شود که نسبتا غیر معمول است، حتی یک مورد در سال هم مشاهده نمی شود.
اگر این اتفاق بیافتد احتمالا پزشک تان درمان را برای یکی دو ماه متوقف کرده و اجازه می دهد که بافت سینه تان به حالت عادی برگردد و دوباره مصرف تستوسترون را به همراه دارویی که تبدیل آن به استرادیول را متوقف کند، آغاز می کند.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : چرا بعضی از مردها سینه هایی بزرگ دارند؟

9. ارتباط بین افزایش هورمون تستوسترون و خطرات جدی هنوز ناشناخته است

درمان جایگزین تستوسترون معمولا با هشدارهای جدی همراه است، از قبیل حمله قلبی، سکته مغزی و افزایش سرطان پروستات، ولی این موارد هنوز بحث برانگیز هستند و شواهد اخیر در حال از بین بردن برخی از این ترس ها است.
در مورد حمله قلبی و سکته مغزی، نگران این هستند که تستوسترون یه دلیل اتصال به گیرنده آندروژن که مغز استخوان را برای تولید سلول های خونی بیشتر تحریک می کند، باعث غلیظ شدن خون شود. خون غلیظ با افزایش خطر سکته مغزی و حمله قلبی در ارتباط است. ولی شواهد محکمی برای ارتباط بین مشکلات قلبی عروقی و تستوسترون وجود ندارد، و مطالعات اخیر پیشنهاد می دهند که سطح نرمال تستوسترون از این حملات پیشگیری می کند.
یک مکانیسم که این جا نقش بازی می کند، کاهش چربی بدن است که با بالا رفتن کیفیت سلامت همراه است و درمان جایگزینی تستوسترون می تواند این امر را تقویت کند. تحقیقات بیشتری برای تایید آن مورد نیاز است و برای ایمنی بیشتر لازم است که پزشک تان حین درمان، تعداد سلول های قرمز خون تان را تحت نظر داشته باشد.
تا آن جا که به سرطان پروستات مربوط می شود، شواهد گیج کننده است. زیرا در پروستات گیرنده های آندروژن وجود دارد که تستوسترون می تواند باعث رشد آن شود. پس اگر از قبل، پروستات تان بزرگ شده و ادرار کردن را برایتان سخت کرده، تستوسترون می تواند این مشکل را تشدید کند.همچنین اگر در معرض ابتلا به سرطان پروستات هستید، تستوسترون می تواند آن را تشدید کند، اگر چه سندی برای اینکه تستوسترون سبب ابتلا به سرطان پروستات می شود، وجود ندارد.

اگر می خواهید بیشتر بدانید : افزایش هورمون تستوسترون در مردان

اگر می خواهید بیشتر بدانید : باورهای غلط درباره یک هورمون مردانه

تهیه و ترجمه: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
اختصاصی سیمرغ